مناسب سازی فضای کلاس جهت تربیت شنیداری
در این مطلب ما می‌خواهیم کلاس‌های درس را از حالت روتین و معمولی بیرون بیاوریم و محیطی جذاب را برای کودکان و مربیان ایجاد نماییم استفاده از بازیهای جذاب و هیجانی باعث تقویت سیستم مغزی (لیمبیک) شده و یادگیری را بالا می‌برد. برای داشتن چنین محیط جذاب و با نشاطی ابتدا باید محیط کلاس مناسب سازی شود. مثلا قسمتی از گوشه کلاس را به فاصله یک و نیم متر در یک و نیم متر با تخته های mdf جدا نماییم تا فضای مناسبی برای قسمت تربیت شنیداری فراهم گردد و آموزگار بتواند به راحتی صداها و واژه های مربوطه را آموزش دهد. ابتدا صدای مورد آموزش در معرض دید کودک قرار می‌گیرد و مرحله بعد پشت اتاقک صدا را ایجاد نماید این کار هر روز در کلاس‌های درس انجام می‌شود تا کودکان موظف شوند حساسیت شنیداری خود را به هر طریقی که شده بالا ببرند و سمعک خود را فراموش نکنند همچنین در حفظ و نگهداری آن بکوشند.
مهارت خوب گوش دادن نیازمند خوب شنیدن و مهارت خوب صحبت کردن نیازمند خوب گوش دادن است بنابراین باید این مهارت را به خوبی در کودکان تقویت نمود. تربیت شنیداری در کلاس به صورت گروهی (روش شنوایی – کلامی) باعث می‌شود همزمان با دانش کسب شده، مهارت و فناوری‌های جدید درمانی به منظور بالا بردن کارایی آن ها الزامی گردد. با استفاده از فرم‌های تشخیصی در هر روز پیشرفت کودک و خانواده‌اش مورد ارزیابی قرار می‌گیرد کودکان با استفاده از شنوایی تقویت شده یاد می‌گیرند به صدای خود، صدای دیگران و اصوات محیطی به منظور درک و تولید گفتار معنی‌دار گوش دهند همچنین این روش به تبعیت از مراحل رشد طبیعی زبان و گفتار در آموزش، معتقد است. والدین و درمانگر به کودک کمک می‌کنند تا مهارت های شنوایی، زبان و گفتار خود به خودی، با شخصیت کودک تلفیق شود.
هدف از این طرح این است که کودکان کم شنوا در یک محیط زندگی و آموزشی عادی رشد کرده و مستقل بار بیایند و به گفتار مطلوب دست یابند ، یعنی گفتاری که قابل فهم و کاربردی باشد. این روش آموزگار محور بوده و مستلزم مشارکت فعال آموزگار می‌باشد.
برای آموزش خردسالان ناشنوا و کم شنوا از قدیم از دو روش اساسی استفاده شده است: روش شفاهی و روش دستی. طرفداران روش شفاهی معتقدند که این مساله برای کودک ناشنوا اهمیت دارد تا یاد بگیرند چگونه از راه زبان با دیگران ارتباط برقرار کند. طرفداران روش دستی معتقدند که ناشنوایان دارای چنان قدرت شنوایی که بتوانند از طریق زبان شفاهی با دیگران ارتباط برقرار کنند، نمی‌باشند. بنابراین باید بر استفاده از روش‌هایی نظیر زبان اشاره در مورد آنان بیشتر تاکید شود. اما امروزه اغلب مربیان کودکان ناشنوا به این حقیقت واقف شده‌اند که ترکیبی از روش شفاهی و دستی که به آن (روش کلی) می‌گویند از نظر منطقی برای ناشنوایان مناسب‌ترین است.
تربیت شنیداری و گفتارخوانی دو نوع از روش‌های شفاهی به حساب می‌آیند. تربیت شنوایی معمولا شامل رشد آگاهی کودک بر صداهای اطراف و توانایی تشخیص کلی محرک‌های محیطی و توانایی تشخیص بین صداهای گفتاری است.
وسایل پیشرفته متعددی به کودک ناشنوا کمک می‌کند تا زندگی مستقلی را شروع کند. این وسایل عبارتند از : تدریس بوسیله کامپیوتر ، تلویزیون ، هوشمند سازی کلاس ها ، تلفن و وسایل کمک شنوایی (سمعک‌ها)
منبع :کتاب کودکان استثنایی
تالیف : دانیل پی ،هالاهان ، جمیزام ، کافمن ، ترجمه : مجتبی جوادیان
ارزیابی شنوایی و سمعک به کمک این فرم ها توسط مربی باعث می‌شود که در صورت ایراد سمعک یا شنوایی به کارشناس شنوایی ارجاع نماید ، در واقع این روش ارزیابی غیرمستقیم سمعک و شنوایی می‌باشد. شنیدن این 5 حرف مساوی با شنیدن کلیه حروف می‌باشد. (آ – او – ای – ش – س) سپس از محتوای سناریوی اپلیکیشن استفاده می‌نماییم تا درک گفتار بیشتر گردد.
قبلا تاکید بر سیستم شنوایی فقط توسط شنوایی شناسان صورت می‌گرفت ولی اکنون توسط مربیان و گفتاردرمانگرها نیز مراعات می‌شود.
از جمله مزایای این روش :
- کاهش مشکلات تحصیلی و درسی دانش آموزان (دیکته – انشا نویسی – درک اشعار و ضرب المثل‌ها)
- افزایش اعتماد به نفس دانش آموزان در مدارس عادی (طرح فراگیر) و گروه همسالان سالم خود و برقراری ارتباط موثر کلامی با آنها
- عدم اتکای صرف به مهارت‌های لب خوانی و گفتار خوانی در محیط کلاس به ویژه حین آموزش معلم و استاد به دانش آموز
- به کمک این روش گفتار کودکان نیز به لحاظ تولیدی و وضوح گفتار افزایش می‌یابد.
- کودکان با استفاده از این روش در شرایط گوناگون (مدرسه ، خانواده ، اجتماع) یادگیری را تجربه می‌نمایند.
- کودکان راحت‌تر و بهتر می‌توانند علایق ، احساسات و خواسته‌های خود را بیان کنند و به رشد همه جانبه‌ی کودک ناشنوا کمک می‌کند.
- کودکان به مرور زمان می‌توانند از وسایل ارتباطی از جمله تلفن استفاده کنند.
- کاهش فشار روی تارهای صوتی آموزگار(صحبت کردن آرام و بدون اغراق)
- امنیت کودک در خیابان بیشتر می‌شود و همچنین از صداهای طبیعت بیشتر لذت می‌برد.
- کمک به کودکان در کنترل صدای خودشان و صدای دیگران به منظور افزایش وضوح گفتار
- ارزیابی مداوم پیشرفت کودکان در صورت لزوم تغییر در برنامه با استفاده از روش تشخیصی
- حمایت از رشد مهارت‌های شنوایی – کلامی کودکان
- تشخیص زود هنگام با استفاده از برنامه های غربالگری
- استفاده از راهبردهای لازم و جامع پزشکی شامل انتخاب ، تعمیر و حفظ و مراقبت از سمعک ، کاشت حلزون و یا دیگر وسایل کمک حسی
با استفاده از این روش کودکان از باقیمانده شنوایی به منظور یادگیری از طریق گوش دادن (نه لب خوانی) آموزش های لازم را فرا می‌گیرند. بنابراین درمان باید در بهترین موقعیت‌های شنیداری انجام شود تا اطلاعات به آسانی قابل شنیدن و قابل یادگیری باشد بنابراین بهتر است :
- استفاده از گوش بهتر کودک در بیان اصوات
- صحبت کردن نزدیک میکروفون سمعک و یا پردازش‌گر کاشت حلزون کودک
- صحبت کردن با سطح شدت متوسط (معمولی)
- کاهش نویز زمینه
- استفاده از گفتار تکراری و غنی از لحاظ آهنگ ، ریتم و محتوا (زبان‌آموزی بهارک نقش پررنگی در این قسمت به عهده دارد)
- استفاده از تکنیک تاکید صوتی برای افزایش قابلیت شنیدن گفتار (با کمک درمانگر یا والدین)
- پرسیدن سوال (چی شنیدی؟) از کودک به عنوان پیش زمینه ای برای گفتار
- تشویق و هدایت والدین به عنوان الگوی اولیه کودک برای گوش دادن و صحبت کردن
- استفاده از تکنیک منتظر ماندن یا مکث برای ایجاد پاسخ
- استفاده از تکنیک علامت دست (برای تاکید بیشتر از گوش دادن نسبت به نگاه کردن)
در روش لبخوانی و گفتارخوانی کودک بیشتر از حس بینایی برای درک گفتارش استفاده می‌نمود. اما در اینجا با این روش باید با تاکید بیشتر بر حس شنوایی گفتارخوانی خود را کنار بگذارد و از حس شنوایی خود بیشترین استفاده را بنماید.
الف – تهیه فرم های تربیت شنیداری که هدف از آن بالا بردن حساسیت شنیداری کودکان کم‌شنوا – ناشنوا و آگاهی والدین و کودکان کم‌شنوا در ضرورت استفاده از سمعک می‌باشد. همچنین کودکان در حفظ و نگهداری از سمعک خود بیشترین تلاش را می‌نمایند تا حس رقابت در بین آنها بیشتر گردد.
محتوای فرم ها در ابتدا با استفاده از سناریوی نرم افزار طراحی شده تا از این طریق هم باعث تقویت لب خوانی و گفتارخوانی آنها شده و همگام با لبخوانی آموزگار خود پیش بروند و هم می‌تواند منجر به تسریع یادگیری گفتار از طریق نرم‌افزار در آنها گردد. (آموزگار از این طریق هدف و برنامه خود را تشخیص داده و طبق این سناریو به دانش آموزانش ، آموزش های لازم را می‌دهد)
فرم‌های شماره 1 تربیت شنیداری ویژه کودکان آسیب دیده کم شنوا – ناشنوا که در پیوست موجود است.
این فرم‌ها به گونه‌ای طراحی شده که شامل جدول ایام هفته می‌باشد و طبق فرم و توضیحاتی که داده شده توسط آموزگار مربوطه پر می‌شود و در پایان هفته در غالب نمودار نشان می‌دهد که حساسیت شنیداری او در پایان هفته به چه شکل بوده آیا روند صعودی داشته یا نزولی و علت‌یابی می‌گردد که مشکل آن در خرابی سمعک بوده یا دقت و توجه شنیداری او مانع از عدم پاسخگویی او بوده است. هر آیتم شامل امتیازاتی است (5 امتیاز) که در پایان باید به امتیاز مطلوب (امتیاز 100 به بالا)دست پیدا نماید تا مورد تشویق قرار گیرد. حداکثر امتیاز این فرم 125 می‌باشد، زمانیکه در پایان هفته به امتیاز مطلوب دست پیدا نمود کارت هدیه دریافت می‌نماید.
و در پایان تکمیل فرم ، نمودار آن را نیز بصورت سیستمی یا دستی باید طراحی شود تا نتیجه محسوس باشد.
به طور فرض نمودار زیر این حالت را نشان می‌دهد تا از روی آن آموزگار متوجه اصول فعالیت های انجام شده گردد.
بدون دیدگاه